Gdy umiera przyjaciel

Ukochany zwierzak odchodzi – cierpię, czy to normalne tak cierpieć?

Większość z nas bardzo mocno przywiązuje się do swoich zwierzęcych kompanów, naturalnym jest więc poczucie totalnego rozbicia i ogromnego smutku, kiedy ukochany zwierzak odchodzi. Ból po stracie często może być przytłaczający i wywoływać trudne emocje. Podczas gdy część osób może zupełnie nie rozumieć głębi uczuć, jakie odczuwasz dla swojego zwierzaka, nigdy nie powinieneś czuć się winny ani zawstydzony z powodu żałoby po stracie zwierzęcego przyjaciela.

Dla wielu moich znajomych i dla mnie domowy zwierzak, to nie „tylko pies” albo „tylko kot”, ale raczej ukochany członek naszej rodziny, wnoszący w nasze życia radość, towarzystwo i bezwarunkową miłość. Zwierzę w domu może pomóc przezwyciężyć nasze smutki i trudności z jakimi spotykamy się w naszym życiu, a nawet dać poczucie sensu i celu. Więc kiedy nasz ukochany zwierzak odchodzi, normalnym jest, że odczuwamy ogromny żal i stratę.

Podczas gdy każdy z nas inaczej reaguje, poziom żalu, którego doświadczamy, często zależy od czynników takich jak wiek w jakim jesteśmy i jaką mamy osobowość, od wieku naszego zwierzaka i okoliczności jego śmierci. Im więcej znaczył dla nas nasz zwierzak, tym większego bólu emocjonalnego doświadczymy. Rola, jaką odegrał zwierzak w naszym życiu, także nie jest bez znaczenia. Na przykład, kiedy nasz pies był psem pracującym, razem z którym pomagaliśmy innym, odczuwamy smutek nie tylko z powodu odejścia przyjaciela, ale także dodatkowo ten, związany z utratą bardzo bliskiego współpracownika, tracimy nasze emocjonalne wsparcie.

Jakiekolwiek nie byłyby okoliczności straty zwierzęcia, pamiętaj, że żałoba i smutek jaki odczuwasz jest bardzo osobisty i nie powinieneś się wstydzić tego, jak się czujesz lub wierzyć, że nie jest to właściwe, aby smucić się po śmierci Twojego zwierzęcego przyjaciela.

Żałoba to bardzo indywidualne doświadczenie. U niektórych osób smutek po utracie zwierzęcia przychodzi etapami i doświadczają oni różnych uczuć, takich jak zaprzeczenie, gniew, poczucie winy, depresja, a ostatecznie akceptacja i rozdzielczość – to normalne etapy żałoby.

U innych żałoba ma bardziej cykliczny charakter, pojawia się falami. Na początku fazy smutku są głębokie i dłuższe, a później, stopniowo stają się krótsze i mniej intensywne w miarę upływu czasu. Jednak nawet lata po stracie, widok, dźwięk lub szczególna rocznica mogą wywołać wspomnienia, które wywołują silne poczucie żalu.

Proces żałoby odbywa się tylko stopniowo. Nie można go zmusić ani pośpieszyć – i nie ma „normalnego” harmonogramu żałoby. Niektórzy ludzie zaczynają czuć się lepiej po upływie tygodni inni po kilku czy kilkunastu miesiącach. Dla innych proces żałoby jest mierzony w latach. Niezależnie od tego, jak doświadczasz żałoby, ważne jest, abyś był cierpliwy wobec siebie i pozwolił, aby proces w naturalny sposób się rozwijał.

Poczucie smutku, samotności i szoku to normalne reakcje, kiedy tracisz ukochane zwierzę. Doświadczanie tych uczuć nie oznacza, że jesteś słaby lub twoje uczucia są niewłaściwie. To po prostu oznacza, że opłakujesz stratę zwierzęcia, które kochasz, więc nie powinieneś się wstydzić.

Próba zignorowania bólu lub powstrzymanie go od pojawiania się, pogorszy tylko na dłuższą metę twój stan. Aby zacząć odzyskiwać spokój i równowagę, musisz stawić czoła swojemu smutkowi i aktywnie sobie z nim radzić. Wyrażając swój smutek, prawdopodobnie będziesz potrzebował mniej czasu, aby „dojść do siebie” niż gdy wstrzymujesz lub „zamykasz” swoje uczucia. Pisz o swoich uczuciach i rozmawiaj o nich z innymi, którzy rozumieją Twoją stratę.

Jak radzić sobie ze stratą?

Cierpienie i smutek, jaki odczuwasz to normalne reakcje na śmierć. Podobnie jak żal po stracie naszych ludzkich przyjaciół i bliskich, smutek po śmierci naszych zwierząt może zmniejszyć się tylko z biegiem czasu, ale istnieją sposoby radzenia sobie z bólem.

Oto parę sugestii:

Nie pozwól nikomu mówić ci, jak się masz się czuć i sobie też tego nie mów. Twój żal jest twoim żalem i nikt inny nie może ci powiedzieć, kiedy jest czas, aby „przejść dalej” lub „przeboleć to”. Pozwól sobie poczuć cokolwiek czujesz bez wstydu i osądu. W porządku jest być złym, płakać albo i nie. Można śmiać się, znajdować chwile radości i wypuszczać, gdy jesteś gotowy.

Dotrzyj do osób, które straciły zwierzęta. Sprawdź internetowe fora dyskusyjne, rozmawiaj ze znajomymi. Jeśli Twoi przyjaciele i członkowie rodziny nie są współczujący dla Twojej straty, znajdź kogoś, kto jest. Często inna osoba, która również doświadczyła utraty ukochanego zwierzaka, może lepiej zrozumieć, przez co przechodzisz.

Poszukaj profesjonalnej pomocy, jeśli jej potrzebujesz – to nie żart.  Jeśli twój żal jest trwały i przeszkadza ci w funkcjonowaniu, psycholog czy terapeuta pomoże Ci wrócić do równowagi. Strata ukochanego zwierzęcia także może prowadzić do depresji. Uczucie bezgranicznego i dławiącego smutku nie są zarezerwowane tylko dla utraty ludzi!

Rytuały mogą pomóc. Pogrzeb może pomóc tobie i członkom twojej rodziny otwarcie wyrazić Wasze uczucia. Zignoruj osoby, które uważają, że nie należy organizować pogrzebu dla zwierząt domowych i róbcie to, co jest dla Was dobre.

Stwórz pamiątkę. Postawienie pomniczka, zasadzenie drzewa na pamiątkę swojego zwierzaka, skomponowanie albumu ze zdjęciami czy wspomnieniami lub udostępnienie w inny sposób chwil, którymi cieszyłeś się ze swoim zwierzakiem, może stworzyć pamiątkę, aby uczcić życie Twojego towarzysza. Pamiętanie o wspólnych zabawach i miłości, którą dzieliłeś ze swoim zwierzakiem, może ci pomóc. Na to potrzeba czasu. Sama wiem, jak trudno mi w tej chwili oglądać zdjęcia Portera i nie dusić się własnymi łzami.

Zadbaj o siebie. Stres związany z utratą zwierzaka może szybko wyczerpać twoje rezerwy energetyczne i emocjonalne. Dbanie o twoje fizyczne i emocjonalne potrzeby pomoże ci przetrwać ten trudny czas. Jedz zdrową dietę, dużo śpij i ćwicz regularnie, aby uwolnić endorfiny i poprawić nastrój.

Jeśli masz inne zwierzęta, postaraj się zachować rutynę. Zwierzęta, które przeżyły, mogą również odczuć stratę, gdy umiera drugie zwierzę lub mogą cierpieć z powodu twojego smutku. Utrzymywanie ich codziennych zajęć, a nawet zwiększanie czasu ćwiczeń i zabawy, przyniesie nie tylko korzyści zwierzętom, które przeżyły, ale także pomoże Ci patrzeć na życie z lepszej perspektywy.

 Jak radzić sobie ze stratą, kiedy inni ją umniejszają

 Jednym z aspektów, który sprawia, że żal po stracie zwierzęcia jest tak trudny do zniesienia, jest to, że utrata zwierząt nie jest doceniana przez wszystkich. Niektórzy przyjaciele i rodzina mogą powiedzieć: „Co to za wielka sprawa? To tylko zwierzak!”. Niektórzy ludzie zakładają, że strata zwierzęcia nie powinna wpływać na nas tak bardzo, jak strata człowieka lub że jest to w pewnym sensie nieodpowiednie przeżywać wielki smutek po odejściu psa, kota, czy innego pupila. Mogą nie rozumieć, ponieważ nie mają własnego zwierzaka lub ponieważ nie są w stanie docenić towarzystwa i miłości, którą może zapewnić zwierzę domowe. Nie dyskutuj z nimi o tym czy Twój smutek jest odpowiedni, czy nie, a także zaakceptuj fakt, że najlepsze wsparcie dla Twojego smutku może przyjść z zupełnie innej strony niż tego oczekujesz, spoza kręgu Twoich bliskich (ja mam to szczęście, że moi bliscy, równie mocno odczuwają stratę Portera – dziękuję im, że są ze mną w tych chwilach).

Jak pomóc dzieciom radzić sobie ze smutkiem po odejściu ukochanego zwierzaka?

Mój syn ma już prawie 18 lat, a mimo to bardzo przeżywa śmierć Portera. Nie obnosi się ze swoimi uczuciami, ale jest przygnębiony i wiem, że cierpi. Nie dziwi mnie to. Porter był z nim, odkąd miał 6 lat… To prawie całe jego życie… A Porter był wspaniałym przyjacielem i kompanem wielu wspólnych wypraw.

Strata zwierzaka może być pierwszym doświadczeniem śmierci Twojego dziecka – i pierwszą okazją, aby nauczyć go radzenia sobie z bólem, który nieuchronnie towarzyszy radości kochania innego żywego stworzenia. Odejście futrzastego przyjaciela może być traumatycznym przeżyciem dla każdego dziecka. Wiele dzieci uwielbia swoje zwierzaki, a niektóre mogą nawet nie pamiętać czasu w swoim życiu, gdy zwierzęcia nie było w pobliżu. Dziecko może się złościć i obwiniać siebie – lub ciebie – o śmierć zwierzęcia. Może się też bać, że inne osoby lub zwierzęta, które kocha, również je opuszczą. Sposób radzenia sobie z procesem żałoby może decydować, czy doświadczenie ma pozytywny, czy negatywny wpływ na rozwój osobisty dziecka.

Niektórzy rodzice uważają, że powinni próbować chronić swoje dzieci przed smutkiem utraty zwierzaka przez nie mówienie o śmierci zwierzęcia lub przez bycie nieuczciwym mówiąc o tym co się stało. Udawanie, że zwierzę uciekło, lub „poszło spać”, może sprawić, że dziecko poczuje się jeszcze bardziej zdezorientowane, przestraszone i zdradzone, gdy w końcu pozna prawdę. O wiele lepiej jest być szczerym wobec dzieci i pozwolić im na opłakiwanie przyjaciela na swój własny sposób.

Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, jak pomóc dziecku poradzić sobie z tą ogromną stratą:

  • Pozwól swojemu dziecku zobaczyć, jak Ty wyrażasz swój własny żal z powodu utraty zwierzaka. Jeśli nie odczuwasz takiego samego poczucia straty jak twoje dziecko, szanuj jego smutek i pozwól mu otwarcie wyrażać uczucia, nie powodując poczucia wstydu i winy. Dzieci powinny czuć się dumne, że mają tak dużo współczucia i głębokiej troski o swoich zwierzęcych przyjaciół.
  • Zapewnij dziecko, że nie ponosi odpowiedzialności za śmierć zwierzęcia. Śmierć zwierzaka może wywołać wiele pytań i obaw u dziecka. Być może będziesz musiał uspokoić swoje dziecko, że ty, ich rodzic, nie umrzesz również. Ważne jest, aby mówić o wszystkich swoich uczuciach i obawach.
  • Zaangażuj swoje dziecko w proces umierania. Jeśli wybrałeś eutanazję dla swojego zwierzaka bądź uczciwy wobec swojego dziecka. Wyjaśnij, dlaczego wybór jest konieczny i daj dziecku szansę spędzenia specjalnego czasu ze zwierzakiem, aby mógł się z nim na swój sposób pożegnać.
  • Jeśli to możliwe, daj dziecku możliwość stworzenia pamiątki dla zwierzaka. Może to być na przykład specjalna fotografia lub odlew gipsowy zwierzęcej łapy.
  • Pozwól dziecku uczestniczyć w jakimkolwiek ostatnim pożegnaniu, jeśli tego pragnie. Możliwość uczestniczenia w pogrzebie lub stworzenie miejsca pamięci dla zwierzaka może pomóc dziecku wyrazić swoje uczucia otwarcie i pomóc w procesie utraty.
  • Nie pospieszaj dziecka, aby zajęło się od razu „zastępczym zwierzakiem”, zanim będzie miało szansę ukoić stratę, którą odczuwa. Twoje dziecko może czuć się nielojalne albo możesz mu „niechcący” przekazać wiadomość, że smutek i żal, kiedy ktoś umiera, można po prostu przezwyciężyć, biorąc zamiennik.

Decyzja o eutanazji

To bardzo ciężka decyzja. Wiem, bo sama to przeżyłam. Cały czas zadręczam się pytaniami, czy aby na pewno postąpiłam dobrze, choć w głębi duszy wiem, że postąpienie inaczej, byłoby nieludzkim egoizmem z mojej strony. Chcąc zatrzymać Portera dłużej przy sobie, dałabym mu kilka tygodniu więcej w bólu.

Decydowanie o tym, by uśpić zwierzęcego towarzysza, to jedna z najtrudniejszych decyzji, jakie kiedykolwiek podejmiesz dla swojego zwierzaka. Jednakże, jako kochający właściciel zwierzęcia, prawdopodobnie wiesz, że może nadejść czas, kiedy będziesz musiał pomóc swojemu futrzakowi przejść z życia do śmierci, z pomocą weterynarza, w możliwie bezbolesny i spokojny sposób. Eutanazja ukochanego zwierzaka jest bardzo osobistą decyzją i zwykle pojawia się po rozpoznaniu śmiertelnej choroby i wiedzy, że zwierzę cierpi. Twoje wybory powinny być oparte na trosce i miłości, jaką odczuwasz dla zwierzęcia.

Jeśli zdecydujesz, że zakończenie cierpienia i będzie leżało to w najlepszym interesie twojego zwierzaka, nie spiesz się. Niech ten proces będzie tak spokojny, jak to możliwe dla Ciebie, Twojego zwierzaka i Twojej rodziny. Możesz chcieć, o ile to możliwe, przeżyć ten ostatni dzień w domu ze zwierzakiem, aby się pożegnać. Możesz również wybrać obecność podczas eutanazji swojego zwierzaka lub pożegnać się wcześniej i pozostać w poczekalni weterynaryjnej lub w domu. Jest to indywidualna decyzja dla każdego członka rodziny. Nie naciskaj na bliskich, aby byli przy zwierzęciu w żadnym momencie tego procesu.

Jak powiedzieć dziecku o eutanazji.

Przede wszystkim bądź szczery. Zacznij od wyjaśnienia, że zwierzę jest chore, cierpi i że zakończyć to cierpieniw w bardzo ludzki i łagodny sposób. Zastrzyk jest bardzo spokojnym i bezbolesnym procesem dla Twojego zwierzaka. Czasami, gdy naprawdę kochasz zwierzaka, musisz podejmować tego rodzaju trudne decyzje, aby oszczędzić zwierzęciu bólu i cierpienia.

  • Dzieci mają tendencję do przeżywania i przyswajania tego, jak reagują ich rodzice. Jeśli jesteś histeryczny lub uważasz, że to niewłaściwa decyzja, Twoje dziecko najprawdopodobniej zareaguje w podobny sposób. Jeśli jesteś smutny i radzisz sobie z tym smutkiem w zdrowy sposób, twoje dziecko pójdzie za twoim przykładem.
  • Jeśli tylko zechcesz uśpić ukochanego zwierzaka z właściwych powodów, powiedz swoim dzieciom, że możesz czuć się smutnym, ale nie czuj się winny. Powinieneś czuć się smutny i twoje dzieci również mogą odczuwać smutek, ale nie mieszaj poczucia winy ze smutkiem. Jedna emocja jest zdrowa, druga strasznie uciążliwa.

Pożegnanie z ukochanym zwierzęciem to ciężki i trudny moment. Czas, który następuje po nim nie jest łatwiejszy. Bądźcie dla siebie wsparciem i niech każdy przeżyje ten czas na swój sposób. Ból w końcu minie, a Wy będzie wspominać już tylko dobre i radosne chwile, które przeżyliście razem.

Porter był moim szczęściem, psem, z którym stawiałam pierwsze kroki jako terapeuta, jako psychotraumatolog. Był naszym przyjacielem, kumplem, naszą radością, kompanem przy grillu i przy okazji wszelkich imprez. Cieszył się z nami, wspierał, kiedy byliśmy smutni. Na zawsze zostanie w naszych sercach.

 

Pamięci ukochanego psa – Portera.

 

3 komentarzy:
  1. Alicja
    Alicja says:

    Jeszcze raz napiszę, że Porter był mi szczególnie bliski pomagał mi wtedy kiedy tego potrzebowałam. Dzięki niemu też mam Bazyla, ale odejście Portera tak realnie uświadomiło mi że Bazyl też kiedyś odejdzie :(. Ale póki co cieszę się,że go mam i staram się przeżyć z nim jak najlepsze chwile, żeby pózniej długo pozostał w mej pamięci. To co napisałaś uświadamia, że możemy i powinniśmy pozwolić sobie na smutek, ból, żałobę po bliskim kudłatym przyjacielu nie zważając na reakcję otoczenia. I na pewno tak zrobię. Tak jak teraz gdy to piszę łzy same lecą mi po policzkach, bo Porter był mi bardzo bliski i zawsze pamięć o nim zostanie w mym sercu.

    Odpowiedz
  2. Martyna
    Martyna says:

    Czy z czasem jest lepiej?
    Straciłam najlepszego przyjaciela w strasznym wypadku i obwiniam się za to, że nieodpowiednio go zabezpieczyłam. Nie mogę z tym żyć i nie chcę żyć bez niego.. nie mam innych zwierząt, mam malutkie dziecko, ale nawet to nie podnosi mnie na duchu. Nie wiem co robić 🙁

    Odpowiedz

Dodaj komentarz

Chcesz się przyłączyć do dyskusji?
Feel free to contribute!

Skomentuj Maria Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.